سنگ عقیق
سلیمانی یا باباقوری :
سنگ باباقوری (Onyx) یا جَزع یمانی نوعی از سنگ کلسدونی است که رگهدار باشد. بیشتر سنگهای
باباقوری رگههایی سفید و سیاه دارند. برخی از سنگهای باباقوری طبیعی هستند ولی بسیار از آنها را با
رنگ کردن و لکهدار کردن عقیق تولید میکنند. در قدیم از سنگ باباقوری مهره مدور سیاه و
سفیدی درست میکردند به شکل و رنگ چشم گوسفند مرده که برای دفع چشم زخم بر کودکان
آویخته یا گاه برای زینت استفاده میکردند.
سنگ باباقوری را معمولاً به صورت دامله
( گنبدی) یا به
صورت تیله میتراشند و
همچنین برای تراش فرونقش intaglio
و cameo هم از آن
استفاده میشود. یکی از کاربردهای سنگ باباقوری استفاده از آن به عنوان نگین در
انگشتر مردانه است.
جزئیات فنی :
|
|
ترکیب
شیمیایی و نام
|
SiO۲ - دی اکسید سیلیسیم
|
درجه سختی
|
۷
|
وزن مخصوص
|
۲٫۶۵ - ۲٫۶۶۷
|
نمایه شفافیت
|
۱٫۵۴۳ - ۱٫۵۵۲ تا ۱٫۵۴۵ - ۱٫۵۵۴
|
دوشکستگی
|
۰٫۰۰۹
|
علامت نوری
|
مثبت
|
ویژگی نوری
|
تکمحوری
|
انواع عقیق
سلیمانی :
انیکس : رنگ رگهها سفید و سیاه و به
موازات هم است.
یمانی : به آن گونه که رگههای رنگیاش
بجای سیاه، طیفهایی از قرمز هستند عقیق یمانی Sardonyx
میگویند.
غروانی : رنگهای درهم دارد و طول و عرض آن
بلند و قطعههای بزرگی از آن یافت شده که از آن ظرفهایی ساختهاند.
بقرانی : کمیابترین سنگ باباقوری است. خطوط
آن مستقیم و بدون کجی امتداد دارد و صفحات آن از سه رنگ قرمز و مرجانی سفید و
بلوری شفاف تشکیل شده که گاهی یک رنگ سیاه یا سبز یا زرد در بعض انواع آن وجود
دارد و تمام رنگهای مذکور طبیعی است و آن که بجز سه رنگ اصلی داشته باشد کمتر
یافت میشود.
معرق : رگههای زیاد دارد. بیشتر آنچه در
دست است از این نوع است. رگهای باریک موئین با رنگهای مختلط سیاه و قرمز و سفید و گاهی
صورت درخت یا حیوان در آن دیده میشود.
فارسی : به این خاطر که مردم ایران بیشتر
به این نوع تمایل داشتهاند فارسی نامیده شدهاست این نوع از بقرانی کم بهاتر
بوده و باباقوری حبشی در مرتبه پستتر از این است
بَسلی : نوعی سنگ باباقوری است که لایه بالا
و پایین آن قرمز مایل به سیاه باشد و خطوط سفیدی فاصل میان آن دو لایه است
نامها :
نام باباقوری را به صورت باباقری،
باباغری و باباغوری هم نوشتهاند باباقوری نوعی کوری است که در آن چشم، متورم و
سیاه و سفید و کدر، بهرنگ چشم گوسفند مرده، شود و کمی درشتتر یعنی بزرگتر از حد
عادی گردد . به سنگ باباقوری، عَقیق سلیمانی یا سنگ خلنگ یا قلنج نیز گفتهاند.
خلنگ در فارسی به معنی سیاه و سفید است . در عربی و در متون قدیمیتر فارسی به
سنگ باباقوری، جَزْع نیز گفتهاند.
منبع : ویـکیپدیـا