سنگ عقیق ( آگات )
تاریخچه :
واژه عقيق از اسم رودخانه اي به نام آگات
در شبه جزيزه سيسيل مشتق شده که احتملاً از بستر اين رودخانه در ايام قديم قلوه
سنگ هاي عقيق به دست مي آمده است. عقيق از انواع نيمه شفاف و يا مات و از لايه هاي
كالسدوني است كه هر كدام به رنگهاي مختلف تزئين شده و يا حتي همرنگ مي باشند و يا
به تناوب لايه هايي از اپال در ميان آنها ديده مي شود. عقيق هايي كه در گذشته از
معادن آلمان استخراج مي شدند داراي رنگ هاي قرمز صورتي و قهواي بوده و بين اين
لايه ها گاهي نيز نوارهاي خاكستري رنگ ديده مي شود. اين معادن امروزه قابل استفاده
نيستند.
خواص فیزیکی و
شیمیایی :
عقیق نوعى کلسدونى از خانواده کوارتز نهان
بلور است که کاربرد آن در جواهر آلات بسيارمعمول است عقیق از چند عنصر شیمیایی
تشکیل شده است. ترکیب شمیایی سنگ عقیق از سیلیس می باشد و عناصری نظیر AL,Fe,Mg,Ca,Ni, Cr درکنار آن قرار
میگیرند. از ویژگی های سنگ عقیق ریزدانه بودن آن می باشد و همچنین روشنی رنگ آن.
سنگ عقیق نیمه شفاف ، دارای جلای شیشه ای و مات است.
اين سنگ در رنگهاى متنوع خاکسترى ،
قهوه اى ، قرمز ، سبز ، صورتى ، آبى و زرد يافت مى شود. آگات ممکن است با رنگهاى
خود خط دار باشد و معمولا" به صورت لايه کوارتز است . آگات حفره دار است و به
راحتى رنگ مى شود، به طورى که گاهى براى بيشتر کردن رنگ بندى و لايه بندى آنرا رنگ
ميکنند. این سنگ درمیان جواهرات درجه دوم است. بهترین سنگ عقیق به رنگ های سرخ ،
زرد و سفید می باشد. از آن جا که عقیق دارای ذرات فراوان میکا است و براقیت دارد
به دلربا معروف است.
بلورهای عقیق به شکل نازک ، وشش گوش
هستند. کانی آن در هیدروکسید پتاسیم (KOH ) حل می شود. آگات
داراى سختي 5/6 تا 7 و وزن مخصوص 6/2 است.
با توجه به نوع شكل و ساختار لايه هاي
عقيق در تجارت و علم واژه هاي متفاوتي به عقيق داده اند :
1-عقیق های خزه
ای
از بلورهای سبز رنگی به شکل خزه تشکیل
شده اند درکشورهندوستان بهترین نوع عقیق خزه ای استخراج می شود.
2- عقیق شجری
این عقیق سنگ مشا نیز نامیده می شود.
این سنگ ساختار لایه ای ندارد ورنگ آن خاکستری یا بی رنگ ونیمه شفاف می باشد
واشکال درخت مانند برروی سطح آن نقش بسته است . ودرقدیم از طریق بند موشا به اروپا
فرستاده می شد برای همین به سنگ موشا نیز معروف است.
3- عقیق چشمی
این نوع عقیق از لایه های دایره وار
که موازی همدیگر هستند تشکیل شده است که دارای یک نقطه تیره رنگ در مرکز میباشد.
4- عقیق آبدار
دراین نوع عقیق مقداری آب در سنگ وجود
دارد که به زمان پیدایش آن بر می گردد و آب داخل تراشه های نازک قابل رویت می
باشد.
5- عقیق مجوف
این نوع عقیق دارای حفره های توخالی
بسیاری است.
6- عقیق دژی
نقشه دژهای قدیمی در داخل آن وجود
دارد.
7- عقیق منظره
ای
در داخل آنها اشکالی به شکل درخت و
مناظر طبیعی دیده می شود.
8- عقیق لایه
ای
دراین مدل لایه های عقیق به موازات
یکدیگر قرارگرفته اند.
منبع : جم پارس ، جهان جواهرات